Amaiurko batailaren 500. urteurrenaren ospakizunen amaiera ekitaldia egin dute Nafarroako Parlamentuan

Arkeologia / Arkeologia indusketa

Igandea, 2023eko martxoaren 5a — CEST

— Testua: Aranzadi

Irakurketa: 3 minutu

Amaiurko batailaren 500. urteurrenaren ospakizunen amaiera ekitaldia egin dute larunbat honetan Nafarroako Parlamentuan, urte honi amaiera emateko.

Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko presidenteak eman dio hasiera ekitaldiari, eta ekitaldian, "Nafarroako Gorteen oinordeko den Erresuma Zaharreko erakundean", egitearen "sinbolismoa eta esanahia" azpimarratu ditu.

Oroitzapen-ekitaldi guztietan parte hartu duten pertsonei eta Amaiurko herri osoari esker ona adierazi ondoren, Hualdek "bere historia eta memoria berreskuratzeko" egin duten lanagatik, honelako "erreferentziazko tokiak" balioetsi ditu, "nolabait, izan garenaren eta, nolabait, gaur egun, XXI. mendean, Nafarroa bezalako lur askotariko eta abegikorreko testuinguru batean garenaren ebidentzia objektiboa direnak".

Era berean, "auzolanaren" indarra azpimarratu du, "gure lurreko zerbait", Amaiurreko herriak "balioan jarri duena, erakundeei bide bat erakutsiz", eta eskerrak eman nahi izan dizkio Aranzadi Zientzia Elkarteari, "gaur egun bizi dugun gizartea ulertzeko erreferentzia gisa" zientzia-, historia- eta kultura-ondarea "kontserbatzen eta balioan jartzen" egindako lanagatik.

Jarraian, Juantxo Agirrek, Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkari nagusiak, 'Amaiur 1522-2022' fotoliburua aurkeztu du, "Amaiurri buruzko narratiba grafikoa egiten duen argitalpena, 1922 eta 2022 urteen arteko memoria-leku gisa", Amaiurrek eta Gaztelu Elkarteak antolatutako ekitaldietan oinarritua.

Agirrek eskerrak eman dizkie argazkien egileei, taldearekiko eta pertsonekiko 100 urteko historia erakusten baitute. "Argitalpen honek balio dezala etorkizuneko belaunaldiek gure herriaren memoria grafikoak lantzen jarrai dezaten", amaitu du.

Ondoren, Iker Ibero ingeniari eta kultur ondareko 3D birsorkuntzetan adituak Amaiurko gazteluaren 3D birsorkuntza aurkeztu du. Erreplika honek Amaiurko gaztelua bere bi une historikoenetan erakusten du, Erdi Aroko gaztelua 1512an zegoen bezala eta gaztelua bastioi eta artilleriako plataforma berriekin, 1522an zegoen bezala.

"Ohore handia izan da historia honetan nire aletxoa jartzea", aitortu du egindako birsorkuntzaren egileak, "xehetasunez, Aranzadi Zientzia Elkartearen ikerketa arkeologikoei eta Aitor Pescador historialariak egindako lan dokumentalari esker, fidagarritasunez eta errealismoz hornitu baitute lana", eta publiko guztiarentzat dago eskuragarri Amaiurko museoaren webgunean.

Aitor Pescador historialaria, zentzu berean, "biziki eskertua" agertu da gaztelu honen ikerketan parte hartu izanagatik, "bereziki interesgarria historialari eta arkeologoentzat", Nafarroako Erresumaren nortasunaren erreferentea delako, "iruditeria kolektiboaren elementu garrantzitsua".

Ixabel Aleman Amaiurreko alkateak, bestalde, 2022an egindako jardueren programari buruz hitz egin du. Programa horrek emaitza ugari eman ditu, besteak beste, hamaika liburu, fotolibro, komiki, bisita-gida edo CD, ekitaldi instituzional eta kultural argitaratu ditu, eta behin-behineko museoaren inaugurazioa "pandemia betean" baloratu du, 97.488 bisita zenbatu baititu bi urte eta erdian.

"Amaiur oroimen-leku bihurtu da Nafarroarentzat, XXI. mende hasierako gizarte gisa ditugun balioak onartuz, gure iraganera begirada gogoetatsuz begiratzeko gune. Gure oraina ulertzen, gure historiaren kontraesanak onartzen eta gure etorkizunari buruzko teorizatzen laguntzen digu. Baina, gainera, herritarrek oroimenerako leku gisa eraiki dute Amaiur, XX. mende hasierako Nafarroako klase intelektualak jasotako eta herriaren zati handi batek berehala bereganatutako sentimendu herrikoi baten bidez. Behetik gora eraikitako memoria izan da, Europako estatu nazio handiek sortutako memoria eta kontakizun epikoetatik oso ezberdina. Nafarroako sinboloa da, eta Amaiurko gazteluan erresistentziaren 500. urteurrena ospatzeko ekitaldien egitaraua amaitzeko Nafarroako Parlamentua baino agertoki hoberik ez dago ", amaitu du.

Gaztelu abesbatzak Nafarroako Ereserkiarekin ireki eta Xabier Leteren Nafarroa Arragoarekin itxi du ekitaldia. Era berean, Olaia Inziarte abeslariak Izarren Hautsa jo du gitarra eta ahotsarekin, Xabier Leterena hori ere.