Irulegiko aztarnategia, Interes Kulturaleko Ondasun izendatzeko bidean

Ignacio Apezteguía Nafarroako Gobernuko Vianako Printzea Kulturako zuzendari nagusia Irulegiko aztarnategian izan da Manuel Romero Aranguren Ibarreko alkatearekin batera. Eremu arkeologiko hori Interes Kulturaleko Ondasun deklaratzeko espedienteari hasiera emango zaio laster.

Vianako Printzea Erakundea-Kulturako Zuzendaritza Nagusitik adierazi dutenez, "Aztarnategiaren ondare-balioa ikusita eta hura babesteko eta balioan jartzeko beharra ikusita", uda honetan zehar Interes Kulturaleko Ondasun deklaraziorako izapideak hasiko dira.

Irulegiko aztarnategia

Irulegiko aztarnategia gaztelu bezala ezagutzen bazen ere, 2005. urtera arte ez zen planteatu aurretik "hedadura handiko" asentamendu bat egotea.

Aranguren Ibarreko Udalak 2010az geroztik Mattin Aiestaranen (Aranzadi Zientzia Elkartea) zuzendaritzapean egiten dituen lanak honako hauek zehaztera bideratu dira: okupazio-sekuentzia, habitataren hedadura, ingurunearekiko harremana, hartu ahal izan zituen egitura motak eta aztarnategiaren okupazio-suntsiketa sekuentzia.

Horretarako, hainbat esku-hartze eta ikasketa mota konbinatu dira. Ondorioz, "Herri gotortu garrantzitsu" bat onartu da altueran (kastroa), 10 hektarea inguruko azalera duena, eta gaztelua gainjartzen zaio.

Aztarnategia Burdinaren Lehen eta Bigarren Aroan datatu zen, eta datu "garrantzitsuak" eskaintzen ditu Iruñerriko euskal komunitateen bizimoduak ulertzeko, batez ere bere azken fasean, Erroma bertara iristearekin batera. (K.a. II-I. mendeak). C.). Jasan zuen "abandonu-prozesuari" eta "gainjarritako eraikuntza modernorik ez egoteari" esker, Burdin Aroko herriaren hiri-egitura eta haren okupazio-sekuentzia "ezin hobeto" kontserbatu ahal izan dira. "Azken faseko egiturak agerian geratzen ari dira, eta, nagusiki, arkupedun kale bat eta bi etxebizitza dituzte", azaldu dute arkeologia-lanen arduradunek.