Prioconex

Babeslea:

Fundación Biodiversidad
Biodibertsitatea kontserbatzea, espezieak lehenetsiz

Botanika / Espezieen jarraipena

urtarrila

2020

urtarrila

2022

Bukatua

2020. urte zailean, PRIOCONEX, landare-espezieen kudeaketan eta kontserbazioan oinarrizko eskaerei erantzuteko diziplina anitzeko proiektua da, lankidetzakoa, asmo handikoa eta integratzailea.

Germoplasma-bankuetan intereseko hainbat espezieren haziak kontserbatzen dira, etorkizunean nekazaritzan, leheneratzean edo ikerketan erabil daitezen. Hala ere, baliabideak mugatuak dira, eta lehentasuna eman behar zaie espezieen interesei, ekonomiari edo kontserbazioari. Baina badira zenbait alderdi, hala nola ziurgabetasun taxonomikoa edo dibertsitate genetikoa, orain arte kontuan hartu ez direnak; eta oso garrantzitsuak dira, ez bakarrik lehentasun horretan, baita genetikoen baliabide horien erabileran ere.

Ziurgabetasun taxonomikoa

Gaur egun, katalogatutako landare-espezieen zerrenda garrantzitsu bat dago, eta horien taxonomia ez dago nazioartean bateratuta edo onartuta. Kasu askotan, espezie horiek katalogazio-maila desberdinak izaten dituzte, eta, beraz, egia da zalantza horiek argitzea garrantzitsua dela, kontserbazioa lehenesteko irizpideen oinarri zientifikoa ezartzen jarraitzeko. Adibide praktikoa izango litzateke, alde batetik, intereseko espezieen historia ebolutiboa (filogenien bidez) berreraikitzea, haien jatorria edo monofilia ebaluatzeko, espezie bat onartzerakoan kontuan hartu beharreko funtsezko ezaugarriak. Beste adibide bat espezie poliploideen eraketa ulertzea litzateke, poliploidia mota ulertuta eta, hala badagokio, espezie berriari altxor genetikoa eman dioten belaunaldi parentala hautemanda.

Oinarrizko ideia aniztasun genetikoaren maximoa irudikatzea da, haziak biltzeko eta kontserbatzeko ahalegin txikienarekin. Horretarako, populazioen barruan eta artean kontserbatu beharreko espezieen dibertsitate genetikoa deskribatu behar da. Idealki, gainera, ingurune desberdinetara egokitutako ekotipoak edo barietateak irudikatu beharko lirateke. Egokitzapenen oinarri genetikoa frogatzea, gaur egun, ezin da ohiko moduan egin; hala ere, ez diogu uko egingo norabide horretan aurrera egiteari. Beraz, garrantzitsua da dibertsitate genetikoarekin batera estrategiak txertatzea ingurune desberdinetako ekotipoen arteko plastikotasuna edo erantzun diferentziala ebaluatzeko.

Dibertsitate genetikoa

PRIOCONEXen bi kontzeptuak kontserbaziorako lehentasun-irizpide gisa integratzeko metodologia bat aztertzen ari gara, eta, aldi berean, kontserbaziorako interes handiena duten espezieei buruzko ezagutza zientifiko zorrotza eta sakona sortzen ari gara, hala nola Petrocoptis, Androsace cantabrica edo Androsace pyrenaica generoko espezieei buruzkoa, zeinak, beste erabilera batzuen artean, klima-aldaketak haien populazioetan duen eragina ebaluatzeko aukera emango baituzu.

Gai horiei guztiei erantzuteko, Biodibertsitatea Fundazioaren laguntza ekonomikoa izango dugu, eta ikerketan eta kontserbazioan erreferenteak diren erakundeen partaidetza eta lankidetza izango dugu, hala nola Royal Kew Gardens (Ingalaterra), Olarizuko Lorategi Botanikoa (Gasteiz), Salamancako Unibertsitatea, Vigoko Unibertsitatea eta IPE-CSIC (Jaca), Gipuzkoako Foru Aldundia eta Ordesa eta Monte Perdido Parke Nazionala.

Gure aurrerapenak jarraitzera eta edozein ekarpen eraikitzailerekin laguntzera gonbidatzen zaitugu.