Kakalardo saproxilikoen aurkikuntza berriak Euskadiko basoetan
Entomologia / Intsektu-espezie mehatxatuak eta araknologia.
Osteguna, 2023eko azaroaren 9a — CEST
— Testua: Aranzadi
Irakurketa: 2 minutu
Aranzadi Zientzia Elkarteko entomologia sailak 18 kakalardo saproxiliko espezie detektatu ditu Euskadik baso-biodibertsitatea babesten duen 19 guneetatik 4tan. Basoetako faunaren artean, kakalardo saproxilikoak daude mehatxatuenen artean. Aurkitutako espezie guztietatik 3 babestuak dira: Rosalia alpina, Lucanus cervus eta Cerambyx cerdo. Gure lurraldeko laugarren espezie babestua den O. eremita erregistrorik ezak agerian uzten du ia ez dagoela oihal-bolumen handiko barrunberik, funtsezkoak baitira bizirik irauteko.
Guztira, Gipuzkoako eta Arabako 7 udalerritako 4 eremutan lan egin da. Gune horietako bat arakatu gabe zegoen orain arte, eta beste hiru, berriz, aurretik aztertu ziren, baina zenbait ezagutza-gabezia zituzten, laginketarik egin gabeko gune interesgarriei edo eskuragarri zeuden datuen zehaztasunari dagokienez.
Euskadin, RN2000 sareko 19 gune izendatu dira, eta horietan baso-biodibertsitatea babestea da helburu nagusietako bat. Kakalardo saproxilikoak zuhaitz zahar, heldu edo hilekin lotuta daude, eta berebiziko garrantzia duten funtzioak betetzen dituzte. Helduaroan, espezie askok, zelai eta basoetako loreak bisitatzen dituzte, polinizatzaile gisa jardunez. Bestalde, larbak basoko zur hila prozesatzeaz eta birziklatzeaz arduratzen dira, eta, horrela, elikagaiak askatzen dira eta beste izaki bizidun batzuk elikatzeko prest egoten dira. Zuhaitz helduekiko eta hildako zurarekiko mendekotasun horrek, mundu osoko basoetan elementu urriak direnez, oso kalteberak bihurtzen ditu, eta espezie batzuk babestuta daude.
Espezie horien banaketa ezagutzea ezinbestekoa da haien kontserbazioa kudeatzeko. Hala ere, koleoptero saproxilikoak (egur hilari lotutako kakalardoak) ez dira batere edo oso gutxi aztertu RN2000 izenez ezagutzen diren gune horietako batzuetan.
Basoak Euskadin azalera handieneko landaredia izango lirateke, baina, gaur egun, giza jardueraren ondorioz zatikatuta eta desegituratuta daude. Horregatik, kontserbazioak garrantzi berezia hartzen du, bai eskualde mailan, bai Europa mailan, Habitaten Zuzentaraua bezalako neurri eta araudiekin, zeinak Europako biodibertsitatea babestu eta kontserbatzeko betebeharra ezartzen baitu.
Lan honetan sortutako informazioak eguneratu egiten du erregistratutako espezieen banaketa geografikoari buruz dugun ezagutza, eta Euskadiko Naturari buruzko Informazio Sistemaren Behaketen Erregistroan (SINE) kontsultatu ahal izango da. Proiektu hau Eusko Jaurlaritzaren Garapen Ekonomikoa, Iraunkortasun eta Ingurumen Sailarekin eta Errenteriako Udalaren laguntza eta finantzaketari esker gauzatu da.