Megalitoaren fitxa
BALENKALEKU HEGOALDEA
Datu zientifikoak
- Izena: BALENKALEKU HEGOALDEA
- Ondare higiezin mota: Trikuharri
- Udalerria: Idiazabal-Altsasu
- Sekuentzia kulturala: Neolitoa/Zehaztugabeko Brontze Aroa
- Estazio megalitikoa: Ataun-Burunda
- Koordenatuak WGS84(30T): 564365, 4755087
- Kokapena: Balenkalekuko lepoaren Hegoaldera dagoen gaintxoan, aipaturiko bi udalen mugan.
Deskribapena:
18 m-ko diametroa eta 1,85 eta 1,1 m arteko altueradun tumulu zirkularra duen trikuharri bat da. Erdialdean sakonune bat dauka eta bertan ganbararen aztarnak aurkitzen dira: zutikako harlauza bat eta hautsitako beste batzuk. Eraikuntzan erabilitako materialak bertako hareharriak dira. Tumuluaren gainean Idiazabal eta Altsasu arteko muga zehazten duen mugarria aurkitzen da.
Aurkikuntza:
J.M. Barandiaranek aurkitu zuen 1917an.
Ikerketa historia:
T. Aranzadi, J.M. Barandiaran eta E. Egurenek induskatu zuten 1920an. Ikerlari hauen arabera, ganbara E-M norabideko esparrua osatzen zuten zutikako hiru harlauzaz eta mugitutako beste bi harlauzaz (estalkiaren zatiak beharbada) eratua zegoen indusketa garaian (ARANZADI; BARANDIARAN; EGUREN, 1921: 21).
Bibliografia:
ALTUNA, J.; MARIEZKURRENA, K.; ARMENDÁRIZ, A.; BARRIO, L. del; UGALDE, T.; PEÑALVER, J.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa. Munibe 34, 1982.
ALTUNA, J.; ARMENDÁRIZ, A.; BARRIO, L. del; ETXEBERRIA, F.; MARIEZKURRENA, K.; PEÑALVER, J.; ZUMALABE, F.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa I. Megalitos. Munibe (Antropologia-Arkeologia) Supl. 7, 1990.
ALTUNA, J.; BARRIO, L. del; MARIEZKURRENA, K.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa. Megalitos. Nuevos descubrimientos 1990-2001. Munibe (Antropologia-Arkeologia) Supl. 15, 2002.
APELLANIZ, J. M.: Corpus de materiales de las culturas prehistóricas con cerámica de la población de cavernas del País Vasco Meridional. Munibe, Supl. 1, 1973.
ARANZADI, T.; BARANDIARAN, J. M.; EGUREN, E.: Exploración de ocho dólmenes de Altzania. San Sebastián: Diputación de Guipúzcoa, 1921.
BARANDIARAN, J. M.: Discurso leído en la solemne apertura del curso académico de 1917-18 en el Seminario Conciliar de Vitoria. Boletín del Obispado de Vitoria, 1917, pp. 1-39.
BARANDIARAN, J. M.: El hombre prehistórico en el País Vasco. Buenos Aires: Ekin, 1953.
ELOSEGUI, J.: "Catálogo dolménico del País Vasco". Pirineos 9, 1953, pp. 229-378.
MUJIKA, J.A.; EDESO, J.M.: Los primeros agricultores y ganaderos en Gipuzkoa : del Neolítico a la Edad del Hierro. Arkeologia 0.2. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia, 2011, p. 230-270.