Megalitoaren fitxa

IGARATZA HEGOALDEA

Datu zientifikoak

Izena: IGARATZA HEGOALDEA
Ondare higiezin mota: Trikuharri
Udalerria: Enirio-Aralar Mankomunit.
Sekuentzia kulturala: Neolitoa/Zehaztugabeko Brontze Aroa
Estazio megalitikoa: Aralar
Koordenatuak WGS84(30T): 578019, 4760207
Kokapena: Perilekuko zelaietan, Igaratzako mendi-aterpetatik Pardelutsera jeisten den bidearen ezkerretara. Gutxi gora-behera mendi-aterpe horietatik 900 m. Iparralderantz. Igaratza N-trikuharria 100 m. Iparralderantz dago.

Deskribapena:

15 m-ko diametroa eta gutxi gorabehera 1,6 m-ko altueradun tumulua duen trikuharri bat da. Ganbara poligonal bat osatzen duten 8 harlauza daude, hauetariko gehienak barrurantz kulunkatuak daudelarik. Trikuharritik 40 m Hegoalderantz, 2,6 x 0,9-0,5 x 0,2 m-ko harlauza bat datza, ziur aski estalkia, tresnaren batekin zenbait ildo eginak dituena.
Monumentuaren eraikuntzan kareharriak erabili ziren ganbarako harlauzetan eta hareharriak ganbarako harlauza batean eta ustezko estalkian; tumuluan bi harri motak erabili ziren.

Aurkikuntza:

J.M. Barandiaranek induskatu zuen 1916an.

Ikerketa historia:

1923an induskatu zuten J.M. Barandiaran eta T. Aranzadik.

Bibliografia:

AGIRRE, J.; ALVAREZ, D.; LAMIKIZ, X.; MORAZA, A.; MUJIKA, J.A.: Kulturbideak Aralarren. Harrien Atzetik Urratsez Urrats: Giza Iraganaren Aztarnak Aralarko Parkean. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia, Landa Ingurunearen Garapenerako Departamentua, 2006.
ALTUNA, J.: "La cultura dolménica en la Sierra de Aralar". Aralar, 1978, pp. 7-14.
ALTUNA, J.; MARIEZKURRENA, K.; ARMENDÁRIZ, A.; BARRIO, L. del; UGALDE, T.; PEÑALVER, J.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa. Munibe 34, 1982.
ALTUNA, J.; ARMENDÁRIZ, A.; BARRIO, L. del; ETXEBERRIA, F.; MARIEZKURRENA, K.; PEÑALVER, J.; ZUMALABE, F.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa I. Megalitos. Munibe (Antropologia-Arkeologia) Supl. 7, 1990.
ALTUNA, J.; BARRIO, L. del; MARIEZKURRENA, K.: Carta Arqueológica de Gipuzkoa. Megalitos. Nuevos descubrimientos 1990-2001. Munibe (Antropologia-Arkeologia) Supl. 15, 2002.
APELLANIZ, J. M.: Corpus de materiales de las culturas prehistóricas con cerámica de la población de cavernas del País Vasco Meridional. Munibe, Supl. 1, 1973.
ARANZADI, T.; BARANDIARAN, J. M.; EGUREN, E.: Exploración de ocho dólmenes de la sierra de Aralar. San Sebastián: Diputación de Guipúzcoa, 1924.
BARANDIARAN, J. M.: Monumentos del Aralar guipuzcoano. Euskalerriaren Alde 6, 1916, pp. 561-565.
BARANDIARAN, J. M.: Discurso leído en la solemne apertura del curso académico de 1917-
18 en el Seminario Conciliar de Vitoria. Boletín del Obispado de Vitoria, 1917, pp. 1-39.
BARANDIARAN, J. M.: El hombre prehistórico en el País Vasco. Buenos Aires: Ekin, 1953.
ELOSEGUI, J.: "Catálogo dolménico del País Vasco". Pirineos 9, 1953, pp. 229-378.
LIZARRALDE, A.; MILLÁN, L.: La sierra de Aralar: Federación Vasca de Montaña-Euskal Herriko Mendizale Elkargoa, 1982.
MORAZA, A.; MUJIKA, J. A.: "Establecimientos de habitación al aire libre. Los fondos de cabaña de morfología tumular: Características, proceso de formación y cronología". Veleia 22, 2005, pp. 77-110.
MUJIKA, J.A.; EDESO, J.M.: Los primeros agricultores y ganaderos en Gipuzkoa : del Neolítico a la Edad del Hierro. Arkeologia 0.2. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia, 2011, p. 194-227.

Loturiko dokumentuak

IGARATZA SUR.pdf