
XVI. mendeko Artziko Jauregia birgaitu da, turismo-erakarpena bilakatuta

Arkeologia / Arkeologia indusketa
Asteartea, 2024eko urriaren 15a — CEST
— Testua: Aranzadi
Irakurketa: 4 minutu
Lurralde Kohesiorako kontseilari Oscar Chivite Artziko Cabo de Armeria jauregian izan da gaur goizean, Nafarroako Gobernuak egindako birgaitzearen ondoren. Jarduera horri esker, XVI. mendeko eraikin historiko horri duintasuna itzuli ahal izan zaio, hondatuta baitzegoen. Esku-hartzearen ardatza higiezina sendotzea eta herritarrei erabilera berriak ematea izan da, irisgarritasun unibertsalari arreta berezia jarriz.
Artzi-Nagoreko atsedenlekuan 4.100.595 euroko inbertsioa egin da guztira, Europako REACT funtsekin batera.
Bisitan, sailburuak azpimarratu du esku-hartze horrek garrantzi handia duela Artzibar osoan, eta lurraldea biziberritzen laguntzen duela: "Artzi jauregia, urteetan abandonatuta egon ondoren, berriro ere biziberritzen den ondarea da, birgaitze horri esker. Horrekin, gure ondare historikoa zaintzeaz gain, herritarren gozamenerako gune bat sortzen dugu, turismoa bultzatuz eta tokiko garapena sustatuz ". Gainera, azpimarratu duenez, "obra jasangarritasun-irizpideekin egin da, material originalak berrerabiliz, hala nola harria eta haritz-zura, eta LED argiztapen-sistema bat eta aerotermia-sistema bat integratuz, ingurumen-inpaktua minimizatzeko".
Bisitan izan dira, halaber, Artziko alkate Javier Díez, Toki Administrazioko eta Despopulazioko zuzendari nagusi Jesús Mari Rodríguez, Gobernuaren Nafarroako ordezkari Alicia Echeverría, bai eta NASUVINSAko ordezkariak ere, birgaitze-lanak egin bitartean aholkularitza teknikoa eman duen sozietate publikoa, udal ordezkariak eta zaharberritze-prozesu osoan parte hartu duten gainerako profesionalak.
Jarduerak
Jauregia birgaitzeko iparraldeko eta mendebaldeko hegalak zaharberritu dira, eta eraikinari egitura historikoa itzuli zaio. Birgaitutako espazioen artean, egurrezko Erdi Aroko galeria eta Erdi Aroko plaza nabarmentzen dira, inguru horretan belar-sastrakak kendu ondoren berreskuratuak. Jauregiaren barruan kafetegia, bertako produktuen denda, proiekzio-aretoa, jatetxea eta kultur jardueretarako eta ekitaldietarako askotariko erabilerako hainbat areto daude, baita patioko kanpoko terraza ere.
Proiektuak Iddeas Fundazioaren ikuskaritza izan du, jarduera guztiek Irisgarritasun Unibertsaleko estandar altuenak betetzen dituztela bermatzeko. "Gobernuaren konpromisoa da ziurtatzea edozein pertsonak, bere gaitasun fisiko edo sentsorialak gorabehera, espazio horretaz gozatzeko aukera izango duela. Guztiontzako ingurune irisgarri bat sortu dugu, mugitzeko, ikusteko, kognitiboko eta entzumeneko urritasunak dituzten pertsonentzako neurri espezifikoekin ", adierazi du sailburuak.
Gainera, Ermitaño Etxea, eraikin osagarri bat, birgaitua izan dena, bainugela publiko ireki batekin 24 orduz, ostomizatutako pertsonentzat egokitua.
Ermitaño Etxea: turismo-informazioko gune berria
Esku-hartzearen beste mugarri garrantzitsu bat Ermitaño Etxea da, bailarari, Artziko Jauregiari eta inguruko mendi-ibilbideei buruzko turismo-informazioko gune bat hartzeko birgaitu den eraikin osagarria. Higiezinak, gainera, bihotz-biriketako bizkortzeko ekipo bat du.
Oinezkoentzako bide irisgarri batek Ermitaño Etxea Jauregiarekin lotzen du, eta mugikortasun urriko pertsonek jolas-ingurune guztiaz gozatzeko aukera dute.
Ibilbidea eta erromatar kaltzada
Artzibarreko atsedenlekuak hainbat aukera eskaintzen ditu natura eta historia maite dutenentzat. Horien artean, Pirinioetako Galtzada Erromatarra nabarmentzen da, Pirinioak zeharkatzen zituen ibilbide historikoa, Caesaraugustatik (Zaragoza) Bordelera (Frantzia), Zangoza/Zangoza, Orreaga/Roncesvalles eta Artzi-Nagore bezalako kokaguneetatik igarota. Galtzada hau Eurovelo 3, bizikleta-bidearekin bat dator.
"Soinu-paisaiak" proiektuak baliabide horiei balioa ematen die, bidezidorrean zehar banatutako QR kodeen bidez. Kode horiei esker, bisitariek haien inguruko historia eta elementu naturalak ezagutu ahal izango dituzte. Gainera, Artziko Jauregiak Aranzadi Zientzia Elkarteak landutako bideo tematiko bat du, eta eraikinaren proiekzio-aretoan dago ikusgai.
Terma erromatarrak eta bainu-eremuak
Atsedenlekuak Artziko Terma Erromatarrak ere baditu, aztarna historiko bat, galtzada erromatarra zeharkatzen zuten erromesentzat geldialdi eta atseden gisa balio zuena. Ingurune natural hori osatzeko, Angordoi eta Artziko hondartzak daude, Itoizko urtegi isatsaren ondoko terrazak, oso ezagunak bizilagunen eta bisitarien artean 2021ean bainua hartzeko baimena eman zenetik.
Bainatzeko gune horiek gero eta arrakasta handiagoa izan dute, 2021etik 2023ra 80.000 pertsonako edukiera metatua izan baitute, eta bailarako erakargarri turistiko nagusietako bat bihurtu dira.
Aurreikusitako beste jarduera batzuk
Nafarroako Gobernuak, Toki Administrazioaren eta Despopulazioaren Zuzendaritza Nagusiaren bitartez, atsedenlekua garatzen jarraituko du esku-hartze eta inbertsio berriekin.
Egindako jarduketekin, Nafarroako Gobernuak Artzi-Nagore atsedenlekua indartu du, gune bakarra, kokapen estrategikoagatik eta dituen baliabideen aniztasunagatik eta garrantziagatik, despopulazioaren aurkako borrokarako tresna gisa, gobernu honen lehentasunetako bat baita.