Doñanako Estazio Biologikoa eta estatu mailako lehen emakume eraztuntzailea omenduko du Aranzadik
Ornitologia / 75. urteurrena, Eraztuntze zientifikoa
Larunbata, 2024eko azaroaren 2a — CEST
— Testua: Aranzadi
Irakurketa: 5 minutu
Larunbat honetan hegaztiek Donostiako osoko bilkuren aretoa kolonizatu dute musikaz eta 75 urteko istorioei buruzko hitzaldi hunkigarriz betetako ekitaldi batean. Hegaztien eraztunketa zientifikoan 30 urte baino gehiagoko historia duten eraztunleak omentzeko ekitaldia.
Alos Quartet laukoteak, Xabier Zeberio buru zela, hasiera eman zion zirraragarria izango zen ekitaldiari. Iñigo Garcia Donostiako Udaleko Ingurumen zinegotziak ongietorria eman zien estatuko hainbat lekutatik (Extremadura, Valentzia, Andaluzia, Madril, Nafarroa, Balear Uharteak, etab.) datozen eta Aranzadi SS eraztunak erabiltzen dituzten guztieie.
Ondoren, hegazti eraztunduen istorioek hegaztien eraztunketaren mekanika eta helburu espezifikoa ulertzen eta ingurumen-zientzietan duten garrantzia ulertzen lagundu zieten bertaratutakoei.
Juan Arizagak, Aranzadiko Eraztuntze Bulegoko zuzendariak, eraztunak jartzeko teknika nondik sortu zen azaldu zuen bere hitzaldian. 75 urte igaro dira jada Aranzadi Elkarte sortu berriko ornitologiako talde bat hegaztiei eraztunak jartzen hasi zenetik, Europako iparraldean bakarrik erabiltzen zen teknika batekin: Eraztunketa.
Aranzadiko lehen ornitologo donostiar horiek paseko hegaztiei eraztunak jarri nahi zizkieten, haien migrazio-mugimenduak ikertzeko. Baina, horretarako, eraztunak behar zituzten, eta beren baliabideekin ekoiztea erabaki zuten, trokelatzeko makina baten bidez. "Made in Aranzadi" eraztun horiek ARANZADI SS bidaltzaile ofiziala zeramaten, gaur egun erabiltzen dena eta duela 75 urtetik planeta osoan hegan egiten duena.
Baina eraztunketa-bulegoaren benetako urrezko aroa Jose Antonio Valverde eta Francisco Bernis goi-mailako biologoak Aranzadirekin harremanetan jarri ziren egunean hasi zen, Doñanan eraztunak jartzeko eraztunak eskatuz. Doñana zen orduan helburu ornitologikotzat hartzen zen gunea. Horrela hasi zen Doñana eta Aranzadiren arteko harremana.
Izan ere, 50eko hamarkadan, Aranzadiko eraztunle-taldeak estazio horretara joaten ziren, eta milaka hegazti markatu zituzten. Balio zientifiko handiko jarduerak izan ziren, eta ospea eta aintzatespena eman zioten Aranzadiri, bai estatuan, bai nazioartean.
Omenaldiak
Omenaldiak iritsi ziren, lehena Andrea Gardiazabali, estatu osoko hegaztien lehen eraztungileari.
Ia bizitza osoa Madril eta Andaluzia artean darama. Duela 40 urte hasi zen eraztunak egiten, 81-82an Doñanako Estazio Biologikoan hasi zen boluntario gisa, eta harrezkero estazio biologiko horretan jarraitu du lanean, eraztunketa ezagutu baitzuen. 97an, harrapariak babesteko lanetan hasi zen La laguna de San Juan geltokian, eta harrapari horien jarraipena egiten espezializatu ziren, betiere eraztunak jartzearekin lotuta.
Zeberioko laukotearen musikak eta Uxue Egiaren ahotsak eman zioten amaiera emakume honen aipamen bereziari Txoriak txori abestiarekin. Ekitaldiaren une honetan Aranzadiko Zuzendaritza Batzordeak Doñanako Estazio Biologikoari urrezko intsigniaren bidez egin zion omenaldi bereziaren hasiera iragartzen zen. Eloy Revilla zuzendariak jaso zuen aitorpen hori.
Eneko Etxeberria Aranzadiko lehendakariak intsignia jarri zion Doñanako zuzendariari, eta Aranzadi Zientzia Elkarteko eraztunak jartzeko bulegoari beti lagundu dioten eta ekitaldian omendu dituzten beste bi erakundetako zuzendariei ere deitu zien: Kataluniako Ornitologia Institutua (ICO) eta Balear Uharteetako Ornitologia Taldea (GOB). Bi erakunde horietako ordezkariak igo ziren oparia jasotzera.
Beteranoenei omenaldiak
Azkenik, beteranoenen unea iritsi zen. 30 urte baino gehiago eraztunak jartzen daramatzaten Aranzadiko hogeita hamasei eraztunle omendu dituzte ekitaldi hunkigarri batean, non esker oneko hitzaldiak eta emoziozko malkoak ez diren falta izan. Azken Txema Faus, Bulegoko zuzendari ohia 80. hamarkadan, hainbat hamarkadatan hegaztiei eraztunak jartzeko jardueraren buru izan dena.
Ekitaldia Josu Bilbaok itxi zuen, Eusko Jaurlaritzako ingurumen-jasangarritasuneko sailburuordeak. Ekitaldian izan ziren agintarien artean, Adolfo Uriarte Eusko Jaurlaritzako Natura Ondare eta Klima Aldaketa zuzendaria eta Bizkaiko Foru Aldundiko Xabier Arana Natura Ondarearen zerbitzuburua ere izan ziren.
Omenduen zerrenda:
Alonso Urmeneta, Daniel; Andrés Ponga, Teresa; Brotons Floría, Plácido Antonio; Castany i Àlvaro, Joan; Escudero Nogue, Emilio; Etxezarreta Iturriza, Jon; Galarza Ibarrondo, Aitor; Gardiazabal Pastor, Andrea; Gómez Felip, Jordi; Lucientes Curdi, Javier; Muñoz Acosta, Fernando; Ortega Morejón, Alfredo Hilario; Romero Montero, Luis; Zuberogoitia Arroyo, Iñigo; Zuberogoitia Arroyo, Julen; Faus, Chema; ; Albero Pérez, Juan Carlos; Aragüés Sancho, Adolfo; Ballesteros Pelegrín, Gustavo; Blasco Zumeta, Javier; Carreras López, José Javier; Fuertes Marcos, Benito; Gavilán López, Fernando; González Barberá, Gonzalo; González Escudero, José Vicente; Guardiola Gómez, Ángel; Iriarte Lizarralde, Ixtoan; Lozano Martínez, Luis; Molina Holgado, Pedro; Monedero Pérez, José; Pascual Pérez, Alejandro Fernando; Pérez Menchero, Ángel; Remacha Lorenzo, Jorge Andrés; Rengel Oliva, Javier; Solans Oste, Jordi; García Fernández, Javier.
Itsasoz haraindiko hegaldiak
Aranzadiren eraztunei esker, gartzeta arrunten itsasoz haraindiko lehen hegaldiak dokumentatu ziren. Eta eraztunak jartzeko bulego honek lortutako mugarri historiko hori omendu guztiei opari gisa oparitu zaien marrazkian islatu da.
