1936-1959 bitartean giza urraketa larrien 8.000 biktima baino gehiago identifikatu dira Donostian

Aranzadik amaiera eman dio Donostiako memoria historikoari buruzko proiektuari, herritarrei irekitako ekitaldi baten bidez. Aranzadi Zientzia Elkartearentzat egun garrantzitsua da, duela 6 urte hasitako proiektu bat itxi dugulako, Donostiako Giza Eskubideen urraketak eta errepresio frankista biltzen dituen lana. 1936tik 1959ra milaka biktima dokumentatzea ahalbidetu duen ikerketa.

Ekitaldia hiriko alkate Eneko Goiak inauguratu du, eta Aranzadi Zientzia Elkarteak urte hauetan guztietan egindako lana eskertu du. Gainera, jardunaldi honetan Donostiako Udaleko ordezkari politikoak, Eusko Jaurlaritzatik Gogora Institutuko zuzendaria, Gipuzkoako Foru Aldundiko Giza Eskubideen arloko zuzendaria eta hainbat alderdi politikotako kideak izan dira. Baina memoria historikoaren alde lan egiten duten Euskal Herriko elkarteak ere egon nahi izan dute amaiera ekitaldi honetan.

Gainera, Giza Eskubideetan eta nazioarteko gerra gatazketan adituak bildu dira ekitaldi honetan, eta diktadura frankistaren biktima izan ziren Donostiako senideak ere bertan izan dira.

Goiaren inaugurazioaren ondoren, Javier Bucesek, proiektu honen zuzendariak, hitza hartu du eta azaldu du: “urte hauetan herri honetan egindako lanari esker, Donostian giza urraketa larrien 8.000 biktima baino gehiago identifikatu dira. Horietatik, 891 hilketa gizateriaren aurkako krimen baten biktima izan ziren, 4061 espetxeratu eta 2205 beren lanpostuetatik garbitu zituzten. Gainera, 10.000 dokumentu digitalizatu baino gehiago daude jasan zituzten urraketak egiaztatzeko.” Informazio hori guztia eskuragarri dago Donostiako webgunean donostia1936.eus.

Egia, justizia, erreparazioa eta ez errepikatzeko bermeak sustatzeari buruzko kontalari bereziak, Fabian Salviolik, jardunaldi honetan parte hartu nahi izan du eta "Giza eskubideen urraketa masibo eta sistematikoen abordatze holistikoa: egia, justizia, erreparazioa, ez errepikatzeko bermeak eta memoria" hitzaldia aurkeztu du. Salvioli, Zientzia Juridikoetan doktorea, Institutua eta Giza Eskubideen Maisutza zuzentzen ditu, eta irakasle titularra da La Platako Unibertsitate Nazionalean. Nazio Batuetan, Giza Eskubideen Batzordeko buru izan zen. Giza Eskubideen Amerikako Batzordearen eta Gortearen aurrean auzitan aritu zen, eta Kolonbiako eta Hondurasko kasuetan peritu izan zen auzitegi horretan. Hainbat arbitraje-auzitegitako buru izan zen, Argentinari buruzko Giza Eskubideen Batzorde Interamerikarrean adostutako konponbide adiskidetsuen esparruan diruzko konponketak zehazteko. Bere ibilbide akademiko eta profesionalagatik hainbat herrialdetan jaso ditu sariak, herritar ospetsuak, giza eskubideen sariak, ohorezko irakasleak eta honoris causa doktoretzak.

Ondoren, Ion Mirena Landa Euskal Herriko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultateko Zigor Zuzenbideko katedradunaren txanda izan da. Gainera, EHUko Giza Eskubideen eta Botere Publikoen UNESCO Katedrako zuzendaria da. Ikerketa-ildo nagusiak honako hauek dira: arrazakeria, xenofobia, diskriminazioa, gorroto-delituak, terrorismoa, gizateriaren aurkako delituak eta penologia. Memoria historikotik memoria demokratikora: biktima ikusezinei buruzko gogoetak. Egiaren eta justiziaren aldeko borroka honen itzalak eta argiak aztertzen dituen ponentzia.

Jardunaldiari amaiera emateko, diktadura frankistak Donostiako errepresaliatutako pertsonen senideek parte hartu dute, Javier Bucesek bizikidetzako eta giza eskubideen sustapeneko prozesuetan adituak koordinatutako mahai-inguruan.

Aurrekoa

Hurrengoa