1970. Modos de matar y morir. Frankismoko hildakoak Gipuzkoan

Aranzadi Zientzia Elkarteak, UPV/EHUko laguntzarekin, 1970 Modos de matar y morir liburua aurkeztu du. Frankismoko hildakoak Gipuzkoan.

Argitalpen hau oraintsuko memoriari buruzko bilduma batekoa da, eta 1970ean José Miguel Andueza Elizaldek, Roberto Pérez Jauregik eta Antonio Goñi Igoak errepresio frankistaren ondorioz jasan zuten bizitzeko eskubidearen urraketa jasotzen du.

Aurkezpenean parte hartu dute, liburuaren egileaz gain, Javier Buces Cabello Historiako doktoreak, Bera eta Etxarri Aranatzeko alkateek eta biktimen senideek. Hauek irudiak eta dokumentuak utzi dituzte liburua egiteko.

Liburuaren sinopsia

Trafiko-istripu batean nahastutako pertsona bat herailtzea; manifestazio batean dagoen gazte komunista baten hilketa; edota polizien kalabozoetan egon ondoren bere buruaz beste egiten duen pertsona bat, hiltzeko moduak dira. Ia arrastorik utzi gabe exekutatzen direnak, kondena-agiririk sortu beharrik gabe.

Hilketa hauek berme demokratikorik eta giza eskubideekiko errespeturik ez duten sistema politikoetan gertatzen dira.

Beraz, hiltzeko modu desberdinak daude, baita polizia-kidegoen esku ere, diktadura frankista bezalako batean ere. Frankismoak, hasieratik amaierara, Estatua erabili zuen, eta bertako funtzionarioez baliatu zen hainbat eratan hiltzeko. Baina, edonola ere, badago heriotza horien guztien izendatzaile komun bat: zigorgabetasuna. Diktaduratik bizirik iraun zuen zigorgabetasuna, Trantsizioa deiturikoak ekarri zuen "ahanzturaren itun handiari" esker.
Horregatik, liburu honetako pertsonak ez dira argazki ofizialean agertzen. José Miguel Andueza, Roberto Pérez eta Antonio Goñi hamarkadetan ezkutatu nahi izan den historia horren zati dira, isilarazi nahi izan den memoria horren zati. Hori dela eta, orrialde hauek ez dute historiaz bakarrik hitz egiten, ahaztutako biktimen eta haien senideen memoriaz eta aitorpenaz ere hitz egiten dute.