Ezkabako ihesaldiaren ostean errepresaliatutako anarkista galiziar baten gorpuzkiak eman dizkio Ollok familiari
Antropologia / desobiratzeak, Gerra Zibila
Osteguna, 2025eko abuztuaren 21a — CEST
— Testua: Aranzadi
Irakurketa: 2 minutu
Nafarroako Gobernuko bigarren presidenteorde eta Memoria eta Bizikidetza, Kanpo Ekintza eta Euskara kontseilari Ana Ollo buru izan da Berriozarren, 1936ko azaroaren 1ean San Cristobal gotorlekuan fusilatutako Ignacio Francisco Caneda Deza gazte anarkistaren gorpuzkiak haren senideei emateko ekitaldian.
Omenaldia herriko Herri Zaharreko plazan egin da. Bertan lurperatu zituzten Caneda eta hogei bat lagun, ihes egin ondoren. 2022ko martxoan atera zituen gorpuzkiak Aranzadi Zientzia Elkarteko taldeak, Nafarroako Gobernuaren Hobitik Ateratzeko Planaren esparruan, Txinparta-San Cristobal Gotorlekua elkartearen txosten baten ondoren
Ekitaldian errepresaliatuaren senideek, Nafarroako Parlamentuko ordezkariek, tokiko agintariek eta elkarte memorialistetako kideek, Aranzadiko lantalde teknikoek eta Nasertic laborategiak parte hartu dute.
Connecticutetik Galiziara, eta handik San Kristobal gotorlekura
Galiziar emigratzaileen semea, Ignacio Francisco Caneda 1918an jaio zen Bridgeporten (Connecticut, AEB), urtebete lehenago bere amak bidaiatu zuen lekura. Nerabe zela, Galiziara itzuli eta marinel gisa lan egin zuen. Mugimendu anarkistarekin harremanetan jarri zen. 1934an, militantzia politikoagatik kondenatu zuten Pontevedran, eta, Gerra Zibila lehertu ondoren, San Kristobal gotorlekuan sartu zen 1936ko ekainaren 28an, 18 urte besterik ez zituela. Lau hilabete geroago, fusilatu egin zuten.
Familiak ez zuen ezagutu hainbat hamarkadatan non egon zen, harik eta 2024an Galiziako prentsan Berriozarren hobitik ateratako beste preso baten identifikazioa argitaratzeak haren ondorengoak aurkitzea ahalbidetu zuen arte.
Deshobiratzeak Nafarroan
2015etik, Nafarroako Gobernuaren Hobitik Ateratzeko Planak 161 gorpu berreskuratu ditu 36 hobitan, eta 123 prospekzio ere bai, aurkikuntzarik gabe. Nasertic enpresaren DNA Bankuak 402 espediente ireki ditu, eta orain arte 44 identifikazio baimendu ditu, baina biktimen familien sakabanatze geografikoak lanak zailtzen ditu.
Nafarroako Memoriaren Institutuak dei egin die identifikazio berriak errazteko informazio edo lagin genetikoak eman ditzaketenei. Berriozarren lurpetik atera dituzten biktimen artean, familiak aurkitu gabe dituztenak, besteak beste, Murtzia, Sevilla, Kantabria, Bizkaia, Burgos, Leon edo Jaengo gazteak daude.
