Saila: Entomologia, Herpetologia
Gaia: Hiriko biodibertsitatea
BiArteko Mugi
Zientzia, artea, teknologia, mugikortasun aktiboa eta parte-hartzea uztartzen dituen esperientzia eraldatzailea.
Babeslea:
Zer da Biarteko Mugi?
Biarteko Mugi Aranzadi Zientzia Elkarteak zuzentzen duen erronka ekosoziala da. Helburua hiri-biodibertsitatea herritarrei hurbiltzea da, zientzia, artea, teknologia, mugikortasun aktiboa eta parte-hartzea uztartzen dituzten esperientzia eraldatzaileen bidez.
Gero eta hiritartuagoa den mundu honetan, gero eta deskonexio emozional eta ekologiko handiagoa dago naturarekiko. Bioaniztasuna espazio babestuetan edo urrunduetan bakarrik existitzen delako ideiaren aurrean, Biarteko Mugik bizi garen natura berraurkitzera gonbidatzen gaitu: gure kale, parke eta txoko urbanoetan.
"Hirugarren kulturaren" filosofiarekin — zientzia eta humanitateak sormen- eta dibulgazio-prozesu berean uztartzea — eta Europar Bauhaus Berriarekin (Europar Batasunak bultzatutako mugimendua, iraunkortasuna, gizarteratzea eta edertasuna hiri-espazioen eraldaketan printzipio banaezin gisa integratzea bilatzen duena) lerrokatutako diziplinaz gaindiko proiektu gisa sortua. Biarteko Mugirekin hiri-espazioa historia naturaleko gune bizi bihurtzea bilatzen da, zientzia, artea eta herritarren parte-hartzea uztartuz, gure hiriak bizitzeko eta ulertzeko dugun modua eraldatuz.
Zer lortu nahi dugu Biarteko Mugirekin? (helburuak)
Biodibertsitateari nola begiratzen diogun eta biodibertsitatearekin harremantzen garen modua aldatu nahi dugu lotura emozionaletik abiatuta. Nola egingo dugu?
- Hunkitu eta irakasten duten istorioak kontatzen. Zientzia, artea eta emozioak uztartzen ditugu, hiriko biodibertsitatea gure ondare kultural eta afektiboaren zati gisa onar dadin. Ibilbide bakoitza dibulgaziozko dokumental txiki bat izatea nahi dugu, in situ bizitakoa, herritarrari bere ingurunea ezagutaraziko diona eta begiratzeko eta ulertzeko beste modu bat erakutsiko diona.
- Inork ikusten ez dituen espezieak ikusaraziz. Gure kale eta parkeetan bizi diren baina oharkabean igarotzen diren edo gutxietsita dauden animaliei eta landareei protagonismo handiagoa eman nahi diegu; espezie minorizatuak deitzen ditugunei.
- Naturarekin konektatzeko mugitzen. Mugikortasun aktiboa erabiltzen dugu – oinez edo trizikloetan, mugikortasun murriztua duten pertsonentzat – miaketa egiteko eta inguratzen gaituen ingurune naturalarekin lotura emozionala izateko. Mugitzea ez da berez helburu bat bakarrik, dibulgazio-tresna bat da. Gainera, erakutsi nahi dugu ez dela beharrezkoa hiritik irtetea naturaz gozatzeko eta ikasteko: Km 0 biodibertsitatea dago.
- Artea aterpe bihurtuz. Begirada erakartzen duten esku-hartze artistikoak sortzen ditugu eta, aldi berean, ondare naturalaren eta kulturalaren arteko lotura birpentsatzera gonbidatzen gaituzte. Baina, gainera, esku-hartze horiek ez dira soilik kontuan hartzen, intsektuak, narrastiak eta hiriko beste animalia txiki batzuk bizitzeko ere balio dute.
- Teknologia eta biodibertsitatea konektatuz. Errealitate areagotua duten app-ak diseinatzen ditugu, birtualki laguntzen digutenak eta animaliek erakusten digutena, bestela, zaila dela ikustea, gure ibilbide naturalak esperientzia interaktibo, hezitzaile eta parte-hartzaile bihurtzeko.
- Ahots guztiei entzuten. Herritarrek parte hartzeko guneak irekitzen ditugu, edozeinek ideiak eman ditzan. Pertsona guztiak barne sentitzea nahi dugu, arreta berezia jarriz dibertsitate funtzionalari eta genero-ikuspegiari.
- Jakintzen eta diziplinen arteko aliantzak ehunduz. Proiektu hau erakunde zientifiko, kultural, sozial eta teknologikoen arteko lankidetzatik sortu da. Erronka konplexuek erantzun partekatuak behar dituztela uste dugulako.
Zertan ari gara? (proiektu-zorroa)
Oinezko interpretazio-ibilbideak
Erronka ekosozialaren ardatz nagusia berdeguneak eta ustekabeko hainbat gune lotzen dituzten hiri-ibilbideak diseinatzea da, gure inguruan gertatzen diren fenomeno ekologiko eta ebolutiboak ezagutzeko. Ibilbide bakoitzak, bere gai ekologikoarekin, kapitulutan banatutako hiri-dokumental baten moduan funtzionatzen du: inguratzen gaituen bizitzari buruzko istorio bat kontatzen duen ibilaldi bat. Ibilbideko puntu bakoitzak seinale fisikoak eta ikus-entzunezko kapsuletarako sarbidea ditu, QR kodeen bidez.
Ibilbide irisgarriak trizikloan
Bizikletaz Adinik Ez elkartearen eskutik, aurreko ibilbideetako batzuk mugikortasun urriko pertsonentzat egokituta garatuko ditugu, pertsona guztiek biodibertsitatearen ezagutzaz gozatu ahal izatea bermatuz. Ibilaldi bakoitzak eduki sentsorialak eta irisgarriak izango ditu, hiri-izaeraren inklusioa eta gozamen kolektiboa sustatuz.
Esku-hartze artistikoak: Urban Fauna Resort
Chillida Lekurekin lankidetzan, hainbat esku-hartze artistiko sortuko ditugu deialdi ireki baten bidez, basa-faunaren babesleku gisa eta biodibertsitatearen balioa transmititzeko tresna sinboliko gisa jardungo dutenak. Artistek zientzialariekin lankidetzan diseinatuta, espazio publikoa artea eta natura uztartzen dituen arte biziaren museo bihurtzen dute esku-hartze horiek.
Hiri-zaharberritze ekologikoa
Gainera, Donostiako Udalarekin lankidetzan, hiri-habitatak hobetzeko eta lehengoratzeko ekintzak proposatu eta gauzatuko ditugu: putzuen naturalizazioa, animalia txikientzako babeslekuak jartzea, landaredi-uharte autoktonoak sortzea eta naturan oinarritutako irtenbideak. Ekintza horiek konektibitate ekologikoa indartuko dute.
Aplikazio mugikorra eta errealitate areagotua
Ibilbideetan laguntzaile birtual gisa funtzionatuko duen app bat garatuko dugu, errealitate areagotuarekin eta tokiko espezieen biki digitalekin. Behatzeko zailak diren espezieak ikusteko aukera emango du, eta ikaskuntza-esperientzia aberastuko duten ikus-entzunezko edukiak eta eduki ludikoak eskainiko ditu, bide naturalez gozatzeko dugun gaitasuna zabalduz.
Herritarrek parte hartzeko estrategiak
Gure ustez, beharrezkoa da parte hartzeko eta elkarrekin sortzeko guneak aktibatzea, herritarrak proiektuaren parte aktibo izan daitezen: inkesta digitalak, deliberazio tailerrak, hackathone-ak eta herritarren zientzia. Ikuspegi horren bidez, proiektuaren jabetza soziala sustatu nahi dugu, eta haren inpaktua biderkatu.
Nortzuk egiten ari gara? (aliantza eta taldea)
Biarteko Mugi erronka ekosoziala da, eta elkarren osagarri diren eta sortzen ari den emaitza bilatzen duten erakundeen diziplinarteko aliantza batetik garatzen da, alderdien batuketa hutsa baino gehiago izango dena. Aranzadi Zientzia Elkartea da aliantzaren buru, eta erronka ekosoziala zuzentzen du eta osagai zientifikoa ematen du. Chillida Leku proiektuaren komisariotza artistikoaren buru da, Bizikletaz Adinik Ez – En Bici Sin Edad proiektuak alderdi sozial eta inklusiboenak eskaintzen ditu, eta Ikasplay S.L. garapen teknologikoaz arduratzen da. Erakunde aliatuez gain, Biarteko Mugik Tipi Gara eta Osoigo Next ditu herritarren partaidetzarako eta erraztasunerako jarduerak ezartzeko, Oh! Brother Studio ikus-entzunezko ekoizpenerako eta Tempografix bere irudi korporatiboa eta webgunea sortzeko. Azkenik, aliantzak Donostiako Udalaren eta Euskal Herriko Unibertsitatearen lankidetza du.
Lantalde zabala proiektuak hartzen dituen erakunde guztietako adituak eta inplikatutako gainerako alderdietan espezializatutako profesionalak ditu, eta Carlos Cabido da buru (zuzendarikide nagusia eta edukien zuzendaritza) eta Beatriz Díaz (zuzendarikide nagusia eta proiektuaren kudeaketa).
Biarteko Mugi Kutxa Fundazioak finantzatzen du, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Donostiako Udalaren baterako finantzaketa ere badu. Erakunde hauen laguntzari esker, Biarteko Mugi ibiltzen hasten da, ikuspegiak eta pertsonak elkartuz hiriari natura itzultzeko eta gure kultura ekologikoa eta konpromiso ekologista eraldatzeko.
Proiektu hau babestu nahi dut
Zure laguntzak gure gizartea eta ingurune naturala aurrera egiten duten proiektuetan lanean jarraitzeko aukera ematen digu.
