Rafa Zubiriaren oroimenez

Abuztu hau amaituta, Rafael Zubiriaren heriotza tristearen berri jasotzen dugu.

Joan den mendeko 70eko hamarkadan Aranzadi Zientzia Elkartean sartu ziren gazteen belaunaldi horretakoa izan zen, gazte horiek beren kezka kulturalak eta zientifikoak garatzeko modu bat aurkitu zuten. Izan ere, Espeleologia Saila gure elkarteko kide garrantzitsuen harrobia izan zen, Jesús Elósegui, Félix Ruiz de Arkaute eta Fermín Leizaolaren herentzia jasoz.

Rafa gizon zehatz eta praktikoa zen, eta Auñamendi argitaletxean lan egin zuen Euskal Herriko Entziklopedia Orokor Ilustratuari buruzko proiektu handian. Argazkilaritzan aditua, Estornes familiaren eraginpean elkarlan estua egin ahal izan zuen. Aranzadin espeleologia modernoa bultzatu zuen, eta urte askoan sail horretako presidente izan zen. Gaztaroko oroitzapen onen berotasun guztiarekin, Ondarreko lurpeko ibaiaren aurkikuntzarekin bizitako emozioa kontatzen zigun. Besteak beste, Ataunen (Aralar) ospatu ziren Euskal Espeleologoen Batasunaren Jardunaldien zuzendaria izan zen. Izan ere, mendi hau bere gustukoena zen eta ondo baino hobeto ezagutzen zuen, Dijon, Divernois, Floquet eta Humbel Unibertsitateko geologoen gidari lagun izanik 1972an Aralar mendilerroaren egiturari eta estratigrafiari buruz egindako lan garrantzitsuan, egin diren ondorengo ikerketa guztietarako oinarria.

Horregatik guztiagatik, ezin da harritu bere lehen lan zientifikoa 1979an Muniben argitaratutako Aralarko lau tumulu berriren aurkikuntzari buruzkoa izatea. Aldizkari horrek beste lan batzuk ere jasotzen ditu, hala nola "Estudio de las zonas karsticas de Gipuzkoa: El Urgoniano de Ausa Gaztelu (Zaldibia)" 1982an. Urte batzuk lehenago, plubiometro totalizatzaileak jarri zituen mendilerro osoan.

Pertsona gazte baten aurrekariak, naturaren azterketarekin konprometitua eta Aranzadi Zientzia Elkartearen bultzatzaile handia, kontuan hartuta urte haietan Zuzendaritza Batzordeko kide izan zela eta, era berean, erantzukizun horretara itzuli zela azken urteetan eta gaur egun arte, gure Elkartea Zorroagako egungo bulegoetan kokatu ahal izan zenean, eta horrek arlo guztietan zabaltzea ahalbidetzen zuela.

Azken ekarpen handia 2022an egin zuen, "La vía romana Tarraco-Oiasso en Navarra y otros caminos mineros" izenburupean, Juan Mari Martínez Txoperenarekin batera. Isaac Moreno Gallo adituak nabarmendu du ekarpen hori.

Aranzadiko beste hainbat kide aktibo bezala, gure Elkartearen bultzadari dedikazio handia eskainiz eta ordainetan ezer eskatu gabe. Haien gomendioen eta kritiken falta sumatuko dugu, dagoeneko ordezkatzen gaituzten gazteen jarduerak askotarikoak direlako, aitzindari haien ildoari jarraituz.