
BiArteko Mugi: Biodibertsitatea, Artea eta Ekologia Mugimenduan

Botanika, Entomologia, Herpetologia / Erronka ekosoziala
Astelehena, 2025eko martxoaren 3a — CEST
— Testua: Aranzadi
Irakurketa: 5 minutu
Martxoaren 3an, Nazio Batuek Basa Bizitzaren Munduko Eguna ospatuko dute planeta osoan, "gure inguruan elkarrekin bizi diren fauna eta flora basatien forma eder eta askotarikoak" goraipatzeko. Europar gehienen eguneroko ingurunea hiria dela dirudi, eta hiri-biodibertsitatea gero eta nabarmenagoa da, aukera paregabea baita natura-ondarea zabaltzeko eta balioesteko.
Testuinguru horretan, Aranzadi Zientzia Elkarteak BiArteko Mugiren hasiera iragarri du. Erronka hori Kutxa Fundazioak finantzatu du, eta Chillida Leku Museoak, Bizikletaz Adinik Ez elkarteak (BAE) eta Ikasplay enpresa teknologikoak osatutako erakundeen arteko aliantza batek garatu du, Donostiako Udalaren eta Euskal Herriko Unibertsitatearen (EHU/UPV) hasierako laguntzarekin. Helburua: hiriko biodibertsitateari balioa ematea, mugikortasuna sustatuz eta hirian bizi diren basa-espezieek prozesu ekologiko eta ebolutibo liluragarriak nola gordetzen dituzten erakutsiz.
Zientzia, artea eta teknologia batzen dituen diziplinaz gaindiko proiektua
- Mugikortasuna eta txikiarekiko jakin-mina: 2025 eta 2026an zehar, BiArteko Mugik ibilbide eta esku-hartze artistikoak diseinatuko ditu Donostian zehar, egunerokotasunean oharkabean igarotzen diren espezie txikiak ikusarazteko, haien garrantzi ekologikoa eta hiri-inguruneak hartzen dituen askotariko egokitze-harremanak azpimarratuz, hirian barrena ibiltzera gonbidatuz eta Donostiako hainbat tokitan kokatutako multimedia-edukiekin eta QRekin elkarreraginez.
- Artea eta teknologia dibulgazioaren zerbitzura: Interbentzio artistikoak (2026an Chillida Lekuk koordinatuko duen egoitza sortzaile batean asmatuak) hainbat berdegunetan erakutsiko dira, kultura- eta dibulgazio-ibilbide bat osatuz. Gainera, aplikazio mugikor bat garatuko da, sedentarismoa sustatu beharrean, gure natura-ondarea ezagutzeko.
- Gizarteratzea eta herritarren parte-hartzea: BAEk bere trizikloak jarriko ditu mugikortasun urriko pertsonek ibilbideekin bat egin dezaten. Parte hartzeko guneak ere irekiko dira, herritarrek ideiak, iradokizunak eta kezkak proposa ditzaten, belaunaldien arteko harremanak sustatuz eta genero-ikuspegia indartuz.
Carlos Cabido proiektuaren zuzendarikide eta Aranzadi Zientzia Elkarteko ekologoak azaldu duenez:
"Espezieak hautespen naturalak zizelkatu eta gure inguruan ikusgai jarritako artelanak dira. Biodibertsitatea eta artea oso antzekoak direla erakutsi nahi dugu. Eta, gainera, hirian, gure eguneroko begiradapean, fenomeno ekologiko eta ebolutibo zirraragarriak ezkutatzen direla ikusaraztea, hiria ikasgela bizi bihurtuz ".
Bestalde, Beatriz Díaz proiektu honen zuzendarikide eta ekologoak honako hau azpimarratu du:
"Erronka guztiaren oinarrian dagoen ideia herritarrak natura-ingurunearen babesean inplikatzea da, ezagutzen eta baloratzen duguna zaintzen baitugu. Gainera, Biarteko Mugik hiri-biodibertsitateari balioa eman nahi dio, hurbiltasuneko natura edo "0 Km-ko biodibertsitatea" baliatuz hiri-inguruneetan, gure mugikortasun aktiboa areagotuz eta eremu babestuetan dugun inpaktua murriztuz ".
Erronka eta helburu nagusiak
- Biodibertsitatearen esanahi konplexua eta hiri-espezieen garrantzia ezagutaraztea.
- Donostiako berdeguneei beste begirada bat ematea, txikiari buruzko jakin-mina ikasteko motor gisa erabiliz.
- Natura-ondarearen balioa arte-ondarearekin lotzea, ingurunearen ulermena aberastuko duen diziplinaz gaindiko ikuspegia sustatuz.
- Mugikortasun iraunkorreko esperientziak sortzea, oinez, bizikletaz edo trizikloz, BAEko boluntarioen eskutik.
- Proiektuaren irismena eta dibulgazio-inpaktua zabalduko duten tresna teknologikoak eta esku-hartze artistikoak sortzea, QRen, bideoen eta audioen bidez eskuragarri dauden edukiekin.
- Komunitatea inplikatzea aktiboki parte har dezan, proposamenak eginez eta hiri-natura babesteko eta gozatzeko moduei buruz hausnartuz.
Ekintza guztiek barne hartuko dituzte genero-ikuspegia, gizarteratzea eta belaunaldien arteko harremanak sustatzea, eraldaketa ekosozial integratzailea lortzeko.
BiArteko Mugi aliantza osatzen duten erakundeei buruz
Natura, memoria eta ondarea dira Aranzadi Zientzia Elkartearen hiru zutabe nagusiak. Irabazi-asmorik gabeko erakunde zientifikoa da, eta 75 urte daramatza ezagutza zientifikoa sortzeko eta ondare naturala, historikoa eta kulturala kontserbatzen eta balioztatzen. Gaur egun, 2000 bazkide eta 150 ikertzaile inguru ditu, hainbat zientzia-diziplinatakoak. BiArteko Mugirekin, Aranzadik naturaren kontserbazioarekin eta ezagutza zientifikoaren hedapenarekin duen konpromisoa indartzen du, erakunde publiko eta pribatuen sare zabal batekin lankidetzan arituz.
www.aranzadi.eus
Bizikletaz Adinik Ez – En Bici Sin Edad ekimenaren helburua pertsonen bizi-kalitatea hobetzea da, parte-hartzearen, belaunaldien arteko lankidetzaren eta hiri-mugikortasunaren bidez. Donostiako irabazi-asmorik gabeko erakunde honek ibilaldiak eta esperientziak sustatzen ditu triziklo egokituan, boluntarioen bidez, adinekoen eta dibertsitate funtzionala duten pertsonen bizi-kalitatea hobetzeko, gizarte aktiboago, parte-hartzaileago, jasangarriago eta berdintasunezkoago bateranzko konpromiso sendoa.
www.bae.eus
Chillida Leku museo paregabea da, mundu mailan finkatua eta artelan handi gisa egina. Hauser & Wirth galeriak eta Eduardo Chillida Oinordetzak osatutako aliantza, mundu mailan artistaren errepresentazio bakar eta esklusiboari dagokionez, artearen munduan oihartzun handiena izan duen albisteetako bat izan da, eta museoaren irekierari mesede egin dio, artistak berak eta Pilar Belzunce emazteak sortu eta eskainia, bikaintasun-maila berrietara eramanez. Bertan, artearen eta naturaren arteko fusioa modu naturalean gertatzen da, eta pagoak, haritzak eta magnoliarrak elkarrekin bizi dira inguruarekin elkarrizketa ezin hobean kokatutako altzairuzko eta granitozko eskultura monumentalekin. Artistak "artea ezin dela irakatsi" dioen filosofiari jarraituz, hausnarketa, esperimentazioa eta ekintza sustatzen duten metodologiak erabiltzen dira.
www.museochillidaleku.com
E-learning prestakuntzan eta gamifikazioan adituak, Ikasplay S.L.k hamarkada bat baino gehiago du nola ikasten den erakusten. Gamifikazioko azken teknologiak eta teknikak txertatuz, ikaskuntza simulazio-inguruneetan eta ingurune birtualetan kokatzen dute, eta ingurune horiek agertoki errealak erreproduzitzen dituzte, eskuratutako ezagutza aplikatzea erraztuz. Parte-hartzaileak inplikatzeko metodologia bakarra du, errealitate birtualaren, simulazioaren eta hezkuntza-teknologia berritzaileen bidez ikasteko modua eraldatuz, eta horrek parte-hartzea eta motibazioa sustatzen ditu.
www.ikasplay.com